Eskisehirden Haberler

Suriye'de rejim düştü; peki ne olacak, Eskişehir de etkilenecek mi?

Suriye'de 13 yıldan beri devam eden iç savaş Beşşaru Hafızı'l-Esed ya da kısaca Esed'in düşüşü ile son buldu, tabi yeni bir fitne ateşlenmezse.

İRAN, RUSYA VE İRAN DESTEKLİ Şİİ MİLİSLER REJİMLE BİRLİKTE ZULMETTİ

2011 yılının ilk baharından itibaren Suriye'de, bazı kaynaklarda olduğu gibi, bir iç savaş başladı. Aslında bu Suriye'de azınlık rejiminin kendilerinden olmayanlara yaşam hakkı tanımaması, onları ezmesi, onları katletmesiydi. Öyle ki kısa bir süre sona elinde silah olmayan milyonlarca insanın bulunduğu savunmasız şehirler uçaklarla bombalanmaya başladı. Erkekler bulundukları yerlerde kurşuna dizilip bir çukura atıldı, kadınlar tecavüze uğrayıp öldürüldü ya da hapse atıldı. Tüm bunları da Suriye'de Esed Rejimi ile İran ve desteklediği Şii silahlı gruplar birlikte gerçekleştirdiler. Bu zulmün bu kadar yıl ayakta kalmasının bir başka müsebbibi de Rusya'dır. Zira Belki Şam yönetimi çok daha önce düşecekti ancak Rusya'nın birden bire çok kararlı bir şekilde devreye girmesi, ABD ve Türkiye'nin adım atmasını da zorlaştırdı. Sonrasında, Suriye Rejimi ile birlikte İran, Rusya ve İran yanlısı milisler ülkenin birçok yerinde kontrolü sağladılar.

RUSYA BELLİ ANLAŞMALAR KARŞILIĞINDA VAZGEÇMİŞ OLMASA REJİM DÜŞMEZDİ

Ancak zamanla iki önemli gelişme oldu:

Bu gelişmelerden birincisi; Türkiye'nin Rusya ile ilişkileri Recep Tayyip Erdoğan'ın Putin ile özel bir ilişki kurması sonrasında düzeldi. Hatta çok iyi seviyelere geldi. Zaten o ilişki olmasaydı Karabağ'ın Ermeni zulmünden kurtulması da mümkün olamayabilirdi Esed rejiminin düşürülmesi de.

Ancak Rusya, Ukrayna'ya 2022 yılı 24 Şubat'ında başlattığı askeri işgalden bu yana birçok alanda önemli sıkıntılar yaşadı. Yaşadıkları her sıkıntı Rusya'nın Esed Rejimine olan desteğinin azalmasına neden oluyordu. Rusya özellikle kendi topraklarının Ukrayna tarafından füzelerle vurulmaya başlanmasından sonra dikkatini ana karaya verme konusunda yeni bir tavır belirledi. Eğer Rusya, Ukrayna'da bu kadar sıkışmasa, İran rejimi de İsrail ile göstermelik olarak girdiği çatışma halinden dolayı Suriye'deki Şii milislere yardım etmekte zorlanmasa Suriye'de Esed rejiminin ömrü daha fazla olabilirdi.

İRAN GERİYE KALAN REJİMİ VE MİLİSLERİ TEK BAŞINA DESTEKLEYECEK GÜÇTE DEĞİLDİ

Nihayetinde ülkedeki Alevi azınlık tarafından yürütülen bu rejim, çoğunluğa nihayet mağlup oldu. Çünkü milyonlarca insanın Türkiye ve Lübnan başta olmak üzere ülke dışında uzun yıllar yaşamak zorunda kalmasına neden oldular. Bir yandan da zulüm düzeni giderek zayıfladı. Çünkü zulmedenlerin bir bölümü de yaptıklarının doğru olmadığını anladı, bu işlerden çekilenler çok oldu. Rejim askerlerinin çok düşük maaşlarla idare etmemesi, İsrail tarafından Suriye hava kuvvetlerinin sürekli olarak vurulması da dahil olmak üzere birçok etmen rejimin düşmesinde etkili oldu. Ancak bize göre en önemli unsur, rejimi son yıllarda esas olarak ayakta tutan Rusya'nın belli anlaşmalar neticesinde rejime olan desteğini tamamen bırakması rol oynadı. Zira geriye kalan rejimi ve milisleri İran'ın tek başına ayakta tutabilmesi hiçbir şekilde mümkün değildi. Bunun anlaşılmasıyla birlikte Esed ve ailesi, yedi kat sülalerine yetecek kadar bir servetle yurt dışına kaçtı ve geride kalanlar da karşısındakilerle baş edemeyeceklerini anlayıp savaşmaktan vazgeçtiler.

Aslında bu durum, yani rejim düşerken büyük bir çatışmanın yaşanmaması iyi oldu; ülkede zaten yüz binlerce insan öldürülmüş, milyonlarcası zulme uğramış, başka ülkelerde zor şartlarda yaşamak zorunda kalmıştı. Daha fazla kan dökülmemesi, daha makul bir hükümet düzeni ve yönetiminin kurulma ihtimali olan Suriye'de gelecek günler adına oldukça olumluydu.

Peki bundan sonra ne olacak?

BİR GEÇİŞ DÖNEMİ GEREKEBİLİR

Bundan sonra ne olacağı önemli. Suriye'nin terörden arındırılmış tüm sivil unsurlarının içinde bulunacağı bir düzen kurulacak. Ancak bunun için bir geçiş süreci gerekebilir. Belli bir süre demokratik seçimler yapılamayabilir. Zira ülkede yapılması gereken iş gerçekten çok. Altyapı ve askeri alanda çok büyük eksiklikler var. Bu yüzden Türkiye ve ABD'nin Suriye'de makul bir zaman için çok yakın işbirliği gerekecektir. ABD olmadan dünya genelinde Suriye'nin yeniden imarı için gereken finansmanı bulamayabiliriz. Ancak tabi bundan ülkenin kuzey ve doğusunda bulunan SDG'nin (Sözde Suriye Demokratik Güçleri) konusunda yeni bir anlaşmaya varmak gerekecektir. Zira SDG'nin çok büyük bölümünü YPG (PKK uzantısı terör örgütü) oluşturmakta ve ABD tarafından silahlandırılmış durumdalar. Trump'ın önümüzdeki ay ABD'yi yönetmeye başlaması ile birlikte mantıkıl bir ilişki yürütüldüğü takdirde bu sıkıntının da aşılabileceğini düşünüyoruz.

Türkiye, Suriye üzerinde yeni dönemde en etkili ülke olacaktır. Bu hemen her yönden olacak, sadece askeri bakımdan değil. Bu yüzden bizim her şekilde çok daha hassas ve dikkatli olmamız gerekiyor.

Bizim açımızdan önemli bir başka husus ülkemizde bulunan Suriyeli geçici sığınmacıların dönüşüdür. Gelişleri ani olduğu gibi dönüşleri de ani oluyor. Birkaç gün içinde yüz binlercesi döndü, halen yollar dönenlerin araçlarından geçilmiyor. Ülkelerini özlemiş milyonlarca insanın bu şekilde hareket etmesine şaşırmamak lazım. Hem az yerden yere de vurulmadılar, şehirlerimizde ya da ülkemizde ne olumusz gitse onların yüzünden dedik geçtik. Hatta mülteciler üzerinden politika yapan partiler oy patlaması yaptı, iktidar da oy kaybetti!

REJİMİN DÜŞÜŞÜ ESKİŞEHİR'DE HİSSEDİLMEYECEK, ÇÜNKÜ TOPU TOPU 7 BİN SURİYELİ MÜLTECİ VAR

Elbette milyonlarca Suriyelinin birkaç ay sürecek bir süreçte ülkemizden tamamen ayrılması özellikle fabrikalarda, iş yerlerinde ucuza çalıştırılacak eleman bulma sıkıntısına sebep olabilir. Elbette içlerinde iyi maaş alanları olsa da çok büyük bölümü işveren açısından cazip fiyatlardan çalışıyordu. Dahası bazı alanlarda bizim insanlarımız çalışmadığı için onlar o alanlarda iyice yer etmişlerdi.

Peki, Esed Rejimini düşüşü şehrimiz Eskişehir'i nasıl etkiler?

Eskişehir üzerinde büyük geri dönüşün etkisi olmayacaktır. Zira şehrimizde topu topu 7 bin Suriyeli kalıyordu. (Ülkedeki en düşük Suriyeli bulunan illerden biriydik.) Bunların bazıları geri dönmeyebilir. Çünkü burada iş yeri açanlar da oldu. Ancak bize kalırsa çok büyük bölümü dönecek. Ancak birkaç bin kişinin dönmesi şehrin istihdamı ve konut kiraları konusunda bir sıkıntı yaşamasına neden olmayacaktır.

Suriye'de Esed rejiminin devrilmesi sonrasında yaşanan hadiseler ülkemizin lehine görünüyor. Ancak ne kadar lehine olduğuna bundan sonra izleyeceğimiz yerinde politikalarla karar vereceğiz. Zira süreç bundan sonra gittikçe zorlaşacak. Grupların birbirine düşmesi de mümkün. O yüzden işimiz halen kolay değil. Ama içerideki mülteci baskısından en başta iktidar olmak üzere toplumun geniş kesimleri kurtulmuş olacak.

Bu yazı 985 defa okunmuştur.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YORUMLAR YORUM YAP | 0 Yorum

Henüz Yorum Eklenmemiştir.Bu Yazı'ya ilk yorum yapan siz olun.

FACEBOOK YORUM

Yorum

Sezai ŞEN